Szlichtyng (Schlichting, Slichtink) Jerzy h. własnego, pseud. i krypt.: Repell, Lutnista, G.S., I.S. (zm. 1644), wierszopis, klient Krzysztofa Radziwiłła.
Pochodził z niemieckiej szlachty, był wnukiem Bartłomieja, synem Wolfganga Schlichtinga (zm. między 1608 a 1612) i Barbary z Arciszewskich. Miał siostrę Annę, wydaną za mąż za Stanisława Przystanowskiego, oraz braci: starszych Jonasza (zob.), Eliasza, burgrabiego kościańskiego, i Wespazjana (zm. 1657), a także młodszego Daniela, który poległ w jednej z wojen moskiewskich. Bratem stryjecznym S-a był Jan Jerzy Szlichtyng (zob.).
Przed r. 1616 uczył się S. zapewne w szkole ariańskiej w Rakowie. Następnie wyruszył za granicę, towarzysząc bratu Jonaszowi, pełniącemu funkcję preceptora Zbigniewa Sienieńskiego i razem z innymi Polakami wpisał się 30 V 1616 do metryki uniw. w Altdorfie. Jednak w związku z wysuwanymi wobec nich zarzutami o propagowanie arianizmu władze miejskie zażądały już 12 VIII t.r. ich wydalenia; ostatecznie przyznano im prawo pozostania w mieście pod warunkiem zachowania spokoju i unikania «zgorszenia» w sprawach religii. Dn. 30 XI 1617 wpisał się S. (jako «famulus» Sienieńskiego, Jana Morsztyna i Krzysztofa Lubienieckiego) do metryki uniw. w Lejdzie. Dalszy przebieg jego edukacji nie jest potwierdzony, można jednak przypuszczać, że nadal towarzyszył bratu Jonaszowi. Wraz z nim i pozostałymi polskimi studentami (zapewne wiosną 1618) wyjechał do Anglii, skąd już po kilku miesiącach (być może w lipcu t.r.) przybył do Francji. Następnie m.in. z bratem, Morsztynem, Sienieńskim i Samuelem Przypkowskim wrócił pod koniec kwietnia 1619 do Rzpltej. Dn. 12 V t.r. wpisał się w Rakowie do albumu przyjaciół Andrzeja Lubienieckiego starszego. Prawdopodobnie w wydanym w Rakowie ok. r. 1620 tomie „Pieśni na Kredo abo wyznanie wiary Apostolskiej” znalazły się trzy utwory jego autorstwa, sygnowane krypt. G. S.: Wierzę w jednego Boga..., Wierzym w Boga, wszech rzeczy Ojca stworzyciela... oraz Ta jest do nieba najpewniejsza droga...
W kraju otrzymał S. część majątku rodzinnego we wsiach Królikowo i Rumiejki w woj. poznańskim. Mieszkał zapewne głównie w Wielkopolsce, zajmując się gospodarką; 17 IV 1624 przekazał opatowi cystersów w Bledzewie Stanisławowi Dembińskiemu prawem dziedzicznym chłopa Baubnica, otrzymanego wcześniej od Krzysztofa Unruga. Odwiedzał Raków; przebywał tam m.in. w marcu 1629. Był klientem hetmana pol. lit. Krzysztofa Radziwiłła i otrzymywał od niego «jurgielt» w wysokości 400 złp. rocznie; w sierpniu 1630 upominał się o jego wypłatę za pośrednictwem sekretarza hetmana, Stanisława Kurosza. W maju 1632 opisywał K. Radziwiłłowi sytuację polityczną po śmierci króla Zygmunta III, a przesyłając wieści z wojny trzydziestoletniej, wyrażał się z sympatią o kampanii w Rzeszy króla Szwecji Gustawa Adolfa. Nawiązawszy kontakt z synem hetmana, podkomorzym lit. Januszem Radziwiłłem, prosił go o łaskę w napisanym po 10 II 1633, sygnowanym krypt. I. S., wierszu Żart piękny o tabace; równocześnie deklarował: «ja trzymam z Radziwiły». Autorstwo wiersza, wydanego dopiero w r. 1650 razem z anonimową „Nauką jako o dobrym, także o złym używaniu proszku tabakowego”, podważyła Joanna Krauze-Karpińska (utwór mógł wyjść spod pióra Daniela Naborowskiego). Prawdopodobnie wkrótce potem S. zrezygnował ze służby dworskiej; przypuszczenie Włodzimierza Dworzaczka, że w l. trzydziestych mógł być krótko ministrem ariańskim w Rakowie, wynika prawdopodobnie z pomylenia go z bratem Jonaszem. S. bywa też mylony z bratem stryjecznym, sędzią wschowskim Janem Jerzym Szlichtyngiem (zob.); być może część jego korespondencji jest błędnie przypisywana S-owi. W r. 1635 wydał S. w Toruniu Pieśń o królu polskim Władysławie IV. Zapewne uczestniczył w ingresie arcybp. gnieźnieńskiego Jana Lipskiego do katedry w Gnieźnie w sierpniu 1639; wydarzenie to uczcił panegirykiem Wjazd do Gniezna [...] Jana z Lipia Lipskiego [...] krótko opisany (Kr. 1639). S. pochodził z rodziny ariańskiej, ale nie wiadomo jakiego był wyznania. Zmarł «na paraliż» 7 II 1644.
W zawartym ok. r. 1631 małżeństwie z Katarzyną z Bruczkowskich, wdową po Jakubie Gralewskim, S. nie miał potomstwa. Bratankiem S-a był Jan Szymon Szlichtyng (zob.).
Jakub Teodor Trembecki pomieścił w rękopiśmiennej sylwie (XVII/XVIII w.) „Wiersze rozmaite Jego Mci Pana Jerzego z Bukowca Szlichtinka”, uznając je za utwory S-a; tych dziewiętnaście wierszy wydał w „Wirydarzu poetyckim” (Lw. 1910 I) Aleksander Brückner. Jednak atrybucja niektórych tekstów wzbudziła wkrótce wątpliwości zarówno samego edytora, jak i współczesnych mu badaczy (M. Dynowska, E. Trzaska). «Dalsza historia czytania wirydarzowej kwatery Szlichtynga to dzieje odsądzania mu kolejnych utworów tam się znajdujących» (Krauze-Karpińska). Obecnie uznaje się S-a za autora tylko dwóch pieśni z „Wirydarza”: inc. «Dworską się żywić nie myślę, szablą nie będę...» (Pieśń) oraz inc. «Bujałem sobie jako ptak, zażywałem świata...» (Druga); pozostałe utwory przypisywane są głównie Kasprowi Twardowskiemu, Piotrowi Smolikowi i Hieronimowi Morsztynowi.
Estreicher; Literatura Pol. Enc., II; Nowy Korbut, III; – Backvis C., Renesans i Barok w Polsce, W. 1993; Badecki K., Literatura mieszczańska w Polsce XVII wieku, W. 1979 s. 155; Dworzaczek W., Schlichtingowie w Polsce, W. 1938 s. 26–8, 30, 50–7; Dynowska M., Hieronim Morsztyn i jego rękopiśmienna spuścizna, „Pam. Liter.” R. 10: 1911 s. 28; Dziubiński A., Z dziejów nałogu tytoniowego i produkcji wyrobów nikotynowych w Rzeczypospolitej w XVII i XVIII wieku, „Kwart. Hist.” T. 105: 1998 z. 2 s. 35; Gajdka K., Literatura, propaganda, służba. Ludzie pióra w otoczeniu Radziwiłłów birżańskich w pierwszej połowie XVII wieku, W. 2009 s. 15, 22, 26, 29, 37, 41, 45, 136–7, 147, 186, 201–2, 213, 222–3, 228–9, 231, 245; Jarczykowa M., Książka i literatura w kręgu Radziwiłłów birżańskich w pierwszej połowie XVII wieku, Kat. 1995; taż, „Papierowe materie” Piotra Kochlewskiego. O działalności pisarskiej sekretarza Radziwiłłów birżańskich w pierwszej połowie XVII wieku, Kat. 2006 s. 14; Kawecka-Gryczowa A., Ariańskie oficyny wydawnicze Rodeckiego i Sternackiego, Wr. 1974; Krauze-Karpińska J., „Wirydarz poetycki” Jakuba Teodora Trembeckiego. Studium filologiczne, W. 2009; Malicki M., „Summarius wierszów” przypisywany Hieronimowi Morsztynowi i odmiany jego tekstu, „Arch. Liter.” T. 27: 1990 Miscellanea Staropol. z. 6; tenże, Z zagadnień tekstologicznych „Summariusza wierszów” Hieronima Morsztyna, Kr. 1994; Nowicka-Jeżowa A., Wilanki staropolskie. Społeczna i literacka problematyka mody wiejskiej, w: Z dziejów życia literackiego w Polsce XVI i XVII wieku, Red. H. Dziechcińska, Wr. 1980; Pelc J., Barok – epoka przeciwieństw, W. 1993 s. 304; Stępień P., Wirydarzowy „chwast i pokrzywy” – utwory zamazane w Wirydarzu poetyckim Jakuba Teodora Trembeckiego, „Ogród” 1992 nr 1 s. 27; Trzaska E., Kasper Twardowski autorem „Lekcyj Kupidynowych” przypisywanych Jerzemu Szlichtyngowi, „Pam. Liter.” T. 14: 1916 s. 232–7; Windakiewiczowa H., Wiersze Olbrychta Karmanowskiego, Jerzego Schlichtinga i inne z „Wirydarza poetyckiego” zachowane w tradycji ustnej, „Lud” T. 13: 1907 s. 299–304; Wotschke T., Polnische Studenten in Altdorf, „Jahrbücher für Kultur und Gesch. der Slaven” T. 4: 1928 z. 2 s. 231; tenże, Die Reformation im Lande Posen, Lissa 1913 s. 104; – Album studiosorum Academiae Lugduno-Bataviae, Hagae 1875; Listy Krzysztofa Opalińskiego do brata Łukasza 1641–1653, Oprac. R. Pollak, Wr. 1957; Maciejowski, Piśmiennictwo pol., III Dodatki s. 237–9; Teki Dworzaczka. CD-ROM, Kórnik–P. 1997; Trembecki J. T., Wirydarz poetycki, Wyd. A. Brückner, Lw. 1910 I 164–89; Transakcje chłopami w Rzeczypospolitej szlacheckiej (w. XVI–XVIII), Oprac. J. Deresiewicz, W. 1959; – B. Czart.: rkp. 1403 s. 217; B. Jag.: rkp. 5349 I 575–6.
Maciej Ptaszyński